Transqafqaz.com oxucularını Azərbaycan Vətən Müharibəsinin 44 gününün gedişatını izləməyə dəvət edir.
Düz bir il əvvəl, 27 sentyabr 2020-ci ildə Qarabağ Vətən Müharibəsinin son döyüşlərə başladı. Həmin gün Ermənistanın işğalçı qüvvələri Azərbaycan ordusunun mövqelərini və iki ölkənin bütün cəbhəsi və bütün sərhədi boyunca dinc yaşayış məntəqələrini atəşə tutduqdan sonra Bakı torpaqlarını işğalçıdan azad etmək və vətəndaşların təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə genişmiqyaslı əks-hücum əməliyyatına başlamağa qərar verdi.
Müharibənin üçüncü günü, 29 sentyabrda bütün gecə şiddətli döyüşlər davam etdi, işğalçılar cəbhə xəttinin şimal-şərqində Ağdərə yaxınlığında və cənubda Cəbrayıl və Füzuli bölgələrində tərk edilmiş mövqelərinə qayıtmağa çalışdılar. Səhər Azərbaycanın sərhəd bölgəsində yerləşən Daşkəsən rayonu atəşə tutuldu. Bu zaman Azərbaycan azadlıq ordusu Füzuli şəhəri istiqamətində əks hücuma keçmişdi.
Döyüş meydanındakı silsilə məğlubiyyətləri tarazlaşdırmaq üçün Ermənistan Müdafiə Nazirliyi informasiya cəbhəsində saxta məlumat istehsalını artıraraq Azərbaycanın bir sıra ərazilərinin yenidən işğal etdiyini və F-16 təyyarəsinin Ermənistan hava hücumundan müdafiə sistemi tərəfindən vurulduğunu bəyan etdi. Həmçinin, erməni nazir oğullarının cəbhəyə göndərilməsi barədə, kimin və harada olduğu dəqiqləşdirilmədən məlumatlar yayıldı. Bu arada, Azərbaycanda erməni raket-artilleriya atəşindən xəsarət alan mülki əhalinin sayı artmaqda davam edirdi.
Xaricdən atəşkəs çağırışlarına cavab olaraq Azərbaycan, hərbi əməliyyatların yalnız Azərbaycan sərhədləri daxilində aparıldığını və aparılacağını bir daha vurğuladı. Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi işğalçıların hərbi texnikasının məhv edilməsi ilə bağlı video sənədlərin nəşrini davam etdirdi. Təxminən saat 10:00-da Xocavənd istiqamətində əks-hücum əməliyyatı keçirildiyi və işğalçıların moto-atıcı alayının məhv edildiyi məlum oldu. Cəbrayıl bölgəsində, Ermənistan işğalçı qüvvələrinin artilleriya diviziyasının komandiri, polkovnik məhv edildi.
Saat 11:00-da işğalçıların, separatçıların və Xankəndində qanunsuz məskunlaşanların tamamilə boşaldılmasının təşkili barədə məlumat bəlli oldu. Eyni zamanda, İrəvanın cəbhədən uzaqda yerləşən dinc Azərbaycan şəhərlərinə uzun mənzilli raket zərbələri endirmək təhlükəsi ilk dəfə səsləndirildi və sonradan həyata keçirildi. Bu vaxta qədər Azərbaycanın 10 mülki sakini artilleriya atəşi nəticəsində öldü. Qapanlı kəndində jurnalistlər atəşə tutuldu, Qaradağlı kəndində isə tibb məntəqəsinə mərmi düşdü.
Saat 12: 00-dan sonra Azərbaycan qoşunlarının Arazdan şimala, Hadrut kəndinə doğru irəliləməsi barədə məlumatlar verildi. İrəvan Xankəndindəki marionetkaların dili ilə Rusiyanın bitərəfliyindən narazılığını bildirməyə başladı:
-İran Ermənistana silah vermədiyini bildirdi;
-Paris ATƏT-in Minsk Qrupunun “konstruktiv” işini bərpa etmək qərarına gəldi;
-İsveçrə öz xidmətini təklif etdi;
-ABŞ yenidən dərhal atəşkəsə;
-Kremldə isə danışıqlara çağırdı;
-Eyni zamanda, BMT Təhlükəsizlik Şurası axşam iclasının gündəliyini açıqlamır.
Saat 14:30-a Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin təhrikçiləri Xankəndinə gəldilər. Ermənistanın Vardenis şəhərinə hücum və Azərbaycan tərəfdən muzdluların döyüşməsi ilə bağlı yeni saxta feyklər ortaya çıxdı. Bakı Ermənistanın S-300 sistemlərini ləğv etmək niyyətini açıqladı. ABŞ-ın Azərbaycandakı keçmiş səfiri Robert Sekuta işğalçıların Avropanın təhlükəsizliyini təhdid etdiyini açıqladı.
Axşam saatlarında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin açdığı atəş nəticəsində öldürülən mülki şəxslərin sayı 12 nəfərə yüksəldi. Saat 19:00-dan sonra işğalçı qüvvələrin daha bir neçə zabitinin məhv edilməsi məlum oldu.
Axşam saatlarında Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev və Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyan “Rusiya-1” telekanalında canlı yayımda oldular və Ermənistan lideri İrəvanın arsenalındakı bütün saxta feyk məlumatları ümumiləşdirməyə çalışdı. Bundan sonra Paşinyan hərbi-texniki əməkdaşlıq üzrə ikitərəfli komissiyanın iclasına Ermənistan nümayəndə heyətinin Rusiya Federasiyasına səfərini ləğv etdi.
Beləliklə, müharibənin üçüncü günü, 29 sentyabrda şimal-şərq və cənub cəbhələrində döyüşlər davam etdi.
Azərbaycan ordusu, Arazdan şimala Hadruta doğru hərəkət etməyə başladı və Ermənistanın işğalçı qüvvələri bir müddət əvvəll azad edilmiş torpaqları yenidən ələ keçirmək üçün uğursuz cəhdlər etdilər. İnformasiya cəbhəsində, İrəvan Azərbaycan tərəfinin hərbi əməliyyatların gedişatında uğurlarını “balanslaşdırmaq” üçün saxta-feyk fabrikini işə saldı.
Cəbhə bölgəsində və iki ölkənin sərhədində yerləşən Azərbaycan yaşayış məntəqələrinin atəşə tutulması şiddətləndi.
Vahidov Qurban. Araşdırmaçı – analitik