Transqafqaz.com oxucularını Azərbaycan Vətən Müharibəsinin 44 gününün gedişatını izləməyə dəvət edir.
Düz bir il əvvəl, 27 sentyabr 2020-ci ildə Qarabağ Vətən Müharibəsinin son döyüşlərə başladı. Həmin gün Ermənistanın işğalçı qüvvələri Azərbaycan ordusunun mövqelərini və iki ölkənin bütün cəbhəsi və bütün sərhədi boyunca dinc yaşayış məntəqələrini atəşə tutduqdan sonra Bakı torpaqlarını işğalçıdan azad etmək və vətəndaşların təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə genişmiqyaslı əks-hücum əməliyyatına başlamağa qərar verdi.
Müharibənin səkkizinci günü, 4 oktyabr gecəsi boyunca gərgin döyüşlər davam etdi. Səhər Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi döyüşlərin ilk həftəsinin ilkin nəticələrinə yekun vurdu. İrəvanın marionetkasının işğal olunmuş torpaqlarda yaralandığı məlum oldu.
Rusiya tərəflərin razılığı ilə erməni işğalçı qoşunları ilə Azərbaycanın azadlıq qoşunlarının təmas xəttinə sülhməramlıları göndərməyə hazır olduğunu bildirdi. Əsasən azərbaycanlıların yaşadığı İranın şimal əyalətləri Azərbaycan ərazilərinin işğaldan azad edilməsinə dəstək olaraq birgə bəyanat yayıb.
Bazar günü səhər tezdən ilk zərbələr cəbhədən 60 km məsafə aralıda yerləşən Gəncə şəhərinə “Toçka-U” orta mənzilli raketlər ilə endirildi.
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Gəncəyə hücumun Ermənistan ərazisindən edildiyini bildirdi. Ermənistan Müdafiə Nazirliyi Gəncəyə hücumu yerli aerodromu yox etmək cəhdi ilə izah etməyə çalışdı. Baxmayaraq ki, Azərbaycan onu hərbi məqsədlər üçün istifadə etmədi və ümumiyyətlə döyüşlərdə yalnız dronlardan istifadə etdi.
Türkiyə, Ermənistan tərəfindən mülki hədəflərə hərbi zərbələr endirilməsini qadağan edən Cenevrə Konvensiyasını pozduğuna diqqəti ilk çəkən oldu. Bu vaxt Xankəndidən gələn işğalçılar Tərtər və Horadizə raket hücumlarını davam etdirdilər. Azərbaycanda mülki şəxslərin bu hücumlar nəticəsində ölənlərin sayı 22-yə, yaralıların sayı isə 74-ə yüksəldi.
Gəncənin atəşə tutulmasından sonra işğalçıların hərbi texnikasının məhv edilməsi üçün işlər gücləndirildi. İrəvanın marionetkası: “Gəncəyə zərbələri dayandırmağı əmr etdi”, baxmayaraq ki, hücumlar Ermənistan ərazisindən edilmişdi
Saat 15:00-a qədər Gəncəyə ilk raket zərbələrinin qurbanlarının və xəsarət alanların dəqiq sayı məlum oldu. Onların arasında şəhərin erməni sakinlərindən biri də var idi. Gəncəyə hücumun nəticələrinə dair fotoşəkil sənədlər nəşr edildi.
Bu vaxta qədər cənubdakı işğal zonasının dərinliklərində Cəbrayıl şəhəri və ətrafındakı 9 kənd azad edildi. İrəvanın işğal olunmuş torpaqlardakı marionetkaları ailələrini Ermənistana aparmağa başladılar. Eyni zamanda, Tərtər sakinləri işğalçıların top və raket hücumlarına baxmayaraq evlərini tərk etməyəcəklərini açıqladılar.
Saat 19:00-a az qalmış Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev ilk dəfə olaraq işğalçı qüvvələrin Azərbaycandan çıxarılması qrafiki müqabilində hərbi əməliyyatları dayandırmağa hazır olduğunu bildirdi. Tezliklə Azərbaycanın milli qəhrəmanı Mübariz İbrahimovun 18 iyun 2010-cu ildə bir çox işğalçıları məhv etdiyi məşhur döyüş mövqeyinin azad edilməsindən bəhs edən bir video yayımlandı. Çoxsaylı döyüş qənimətlərinin ələ keçirilməsinə dair video sənədlər də ortaya çıxdı.
Saat 20:00 -a qədər Cəbrayıl rayonunun daha doqquz kəndi azad edildi. Buna cavab olaraq cəbhədən 100 km aralıda, Azərbaycanın dinc Mingəçevir şəhərinə Ermənistandan orta mənzilli “Toçka-U” raketləri buraxıldı. İrəvan daha iki raketlə Bakıya yaxın bölgələrə – cəbhədən 300 km aralıda yerləşən Abşeron və Xızı bölgələrinə vurdu.
Gecə yarısına yaxın 8 gün ərzində azad edilmiş Azərbaycan ərazilərinin xəritəsi nəşr olundu.
Beləliklə, səkkizinci gündə Ermənistanın işğalçı qüvvələri cəbhədən uzaqda yerləşən Gəncə və Mingəçevir şəhərlərinə, habelə Xızı və Abşeron rayonlarına raket zərbələri endirməyə başlayaraq Azərbaycanın mülki əhalisinə qarşı hərbi cinayətlərin miqyasını artırdı. Bu gün Cəbrayıl şəhəri və ətrafındakı bir sıra kəndlər işğaldan azad edildi. İrəvan işğalçıların Azərbaycan torpaqlarından çıxarılması müqabilində müharibəni dayandırmaq təklifi aldı.
Vahidov Qurban. Araşdırmaçı – analitik