Daha bir erməni saxtakarlığı ilə tanış olaq, burada saxta xəritədə iddia olunur ki, guya Alexandropol Barışıq Müqaviləsinə görə bütün Şərqi Türkiyə ərazisi Ermənistana qatılır . Həqiqətdə isə imzalanan müqaviləni aşağıda oxuyun:
Alexandropol müqaviləsi – 12.02.2010-cu ildə Alexandropolda (indiki Gümrü) imzalanan bir müqavilədir. Rəsmi adı: “Türkiyə ilə Ermənistan arasında sülh müqaviləsi”, 1920-ci il erməni-türk müharibəsinə son verdi və 18 maddədən ibarətdir.
Alexandropol müqaviləsinin şərtlərinə əsasən, Qars vilayəti və Surmali Uyezdi (20,7 min km2-dən çox) Türkiyəyə verildi, burada bir pleybisçit ehtimalı tanındı. Onların “Türkiyə ilə danılmaz tarixi, etnik və hüquqi əlaqəsi” qəbul edildi. Naxçıvan, Şərur və Şahtaxtı rayonları müvəqqəti olaraq Türkiyə protektoratı elan edildi və burada “bir pleybisçit yolu ilə xüsusi bir idarə qurulacaq”. Ermənistan ordusu 8 top, 20 pulemyot, 1.5 min əsgər və zabitin ixtisar etməyi üzərinə götürdü. Türkiyə hakimiyyəti Ermənistanın rabitə vasitələrinə və ərazisində “hərbi yoxlama” aparmaga nəzarət etmək hüququnu əldə etdi.
Ermənistan hökuməti Türkiyənin zərərinə olan bütün müqavilələri, o cümlədən Sevr Barışıq Sazişini ləğv etdi. Alexandropol müqaviləsi də qaçqınların geri qaytarılmasını və Ermənistanın müsəlman əhalisinin hüquqlarını təmin etdi.
Maddə. 7 tərəflərin maliyyə iddialarını qarşılıqlı olaraq rədd etdiyini elan etdi və bununla da Türkiyəni 1915-ci il uydurma “soyqırımı” zamanı vurduğu ziyana görə (19 milyard frank) Türkiyəni ermənilərə kompensasiya ödəməkdən azad etdi.
29.11.1920-ci ildə Ermənistan Sovet hökuməti yaradıldığı üçün müqavilə qüvvəyə minmədi. Alexandropol müqaviləsinin əvəzinə, 13 oktyabr 1921-ci ildə RSFSR ilə Türkiyə arasında Qars müqaviləsi bağlandı.
Vahidov Qurban. Araşdırmaçı – analitik