Luke Coffey, əlaqələrdəki problemlərə baxmayaraq, Türkiyə ilə ittifaqın və NATO üzvlüyünün ABŞ üçün böyük fayda verdiyini söyləyir.
Son 5-6 ildə Türkiyənin Orta Asiya, Qafqaz və Əfqanıstanda nüfuzu xeyli artmışdır. Türkiyə bu bölgədə təsirli bir aktyora çevrildi.
Bunu Douglas və Sarah Ellison Xarici Siyasət Mərkəzinin direktoru Luc Coffey, “COVID-19 Sonrası Güvəni Yenidən Yaşatmaq və Ümidləri Canlandırmaq” mövzusunda Türkiyə Prezidenti Administrasiyasının Əlaqə Ofisinə verdiyi müsahibədə söylədi. Türkiyənin Beynəlxalq Düzənə Baxışı “mövzusunda BMT Baş Assambleyasının 76 -cı sessiyası çərçivəsində.
Onun sözlərinə görə, münasibətlərdəki problemlərə baxmayaraq, Türkiyə ilə ittifaq və NATO üzvlüyünün ABŞ üçün böyük faydası var.
Ekspert hesab edir ki, Türkiyə Əfqanıstanda ABŞ üçün minimal rol oynaya bilər, məsələn, Taliban hərəkatı qarşısında Vaşinqtonun maraqlarını dəstəkləyə bilər və ya onların aydınlaşdırılmasında ikinci dərəcəli rol oynaya bilər.
“Məsələn, girov götürülməsi və ya humanitar yardımın paylanması zərurəti ilə əlaqədar bir vəziyyət yaranarsa, Türkiyə Talibanla koordinasiyanı təmin edə bilər, çünki inanıram ki, bütün tərəflər Türkiyəni Əfqanıstanda qərəzsiz vasitəçi görür. Düşünürəm ki, Talibanı dəstəkləyənlər, müqavimət hərəkatını dəstəkləyənlər üçün və sadəcə sülh içində həyatlarını davam etdirmək istəyənlər üçün Türkiyə və Türk bayrağı bitərəfliyi simvollaşdırır. Yəni Türkiyə qərəzsiz bir vasitəçi olaraq görülür və bu həm ABŞ -a, həm də Əfqanıstan xalqına fayda verə bilər “dedi Coffey.
Coffey, ABŞ -ın Əfqanıstandan qoşunların çıxarılması ilə bağlı addımlarının müttəfiqlərin beynəlxalq aləmdə ciddi suallar doğurduğunu vurğuladı. Ekspert hesab edir ki, prezident Co Bayden administrasiyası bu prosesi düzgün təşkil edə bilməyib.
“Əlbəttə ki, yalnız Bayden administrasiyasının nüfuzu deyil, ABŞ -ın dünyadakı ümumi imici və nüfuzu Əfqanıstandakı Bayden administrasiyasının hərəkətləri ilə ləkələndi” dedi.
Coffey, BMT -nin beynəlxalq siyasətdəki rolunu da şərh edərək, beynəlxalq təşkilatda islahatların aparılmasının vacibliyini vurğuladı.
BMT -nin müasir beynəlxalq problemlərin həllində rolu haqqında o qədər də nikbin olmadığını vurğuladı.
Ekspertin fikrincə, problem dövlətlərin milli maraqlarını rəhbər tutmaları və dünya gündəmində olan əhəmiyyətli mübahisəli mövzularda ortaq bir baxışa sahib olmamasıdır.
“Məsələn, ötənilki Qarabağ müharibəsini götürək. BMT və ATƏT -in təxminən 30 illik uğursuz prosesindən sonra Azərbaycan 90 -cı illərdə qəbul edilmiş dörd BMT qətnaməsini müstəqil şəkildə həyata keçirmək məcburiyyətində qaldı. BMT bu problemi həll etmək üçün açıq bir iradə çatışmazlığı nümayiş etdirdi “dedi Coffey.
Vahidov Qurban. Araşdırmaçı – analitik