Düz bir il əvvəl, 27 sentyabr 2020-ci ildə Azərbaycan, Vətən Müharibəsi adı alan Qarabağ uğrunda son döyüşlərinə başladı
Həmin gün Ermənistanın işğalçı qüvvələri Azərbaycan ordusunun mövqelərini və iki ölkənin bütün cəbhə sərhədi boyunca dinc yaşayış məntəqələrini atəşə tutduqdan sonra Bakı torpaqlarını işğalçıdan azad etmək və vətəndaşların təhlükəsizliyini təmin etmək məqsədilə genişmiqyaslı əks-hücum əməliyyatına başlamağa qərar verdi.
Müharibənin iyirmi ikinci günü, 18 oktyabrda, Ermənistan bir gün əvvəl saat 23:00-da tətbiq olunan ikinci barışığa riayət etmədi. Bu vaxt Azərbaycan azadlıq ordusu Araz çayına doğru irəliləyirdi və İran vətəndaşları onları qarşı tərəfdən salamlayırdılar. Səhər saatlarında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Gəncəyə dördüncü raket zərbəsinin nəticələrinə dair yeni video sənədlər dərc edildi. Terror aktı zamanı baş verən dağıntılar yalnız saat 15:00 qədər söküldü.
Səhər saatlarında məlum oldu ki, ikinci atəşkəs elan olunandan dərhal sonra Ermənistan Silahlı Qüvvələri Azərbaycan ordusunun mövqelərinə ağır bombardmançı təyyarələr göndərdi. Ermənistanın işğalçı qoşunları artıq Azərbaycan Ordusunun əks-hücumunu gözləmədən, hərbi hissələri və möhkəmləndirilmiş mövqelərini tərk edib qaçdığı barədə video sənədlər dərc edilib.
Müharibənin iyirmi ikinci gününün səhəri, işğalçılar 673 əsgər və zabitin öldüyünü etiraf etdilər. Saat 11:30 radələrində Cəbrayıl bölgəsindəki Azərbaycan mövqelərinə hücum edən Ermənistan Hərbi Hava Qüvvələrinin daha bir Su-25 təyyarəsi vuruldu.
Erməni qoşunlarının dinc Gəncə şəhərinə qarşı törətdikləri terror hücumlarının qurbanlarının xatirəsini anmaq üçün Moskvada kütləvi aksiya keçirilib. Bu vaxt işğalçı qüvvələr Azərbaycanın cəbhə bölgəsindəki dinc yaşayış məntəqələrinə atəş açmağa davam etdi. Ağdam rayonu işğalçıların atəşinə məruz qaldı, Tərtərdə bir məktəb vuruldu.
Cənubdakı işğalçıların ən möhkəmləndirilmiş mövqelərini məhv etdikdən və Füzuli şəhəri azad ediləndən sonra, erməni işğalçı qüvvələrində dezertirlik kütləvi hal aldı. İşğaldan azad olunan Füzuli şəhərində Azərbaycan bayrağı qaldırılıb. Düşmən artıq hərbi texnikaları və anbarlarda silah-sursatı qənimət kimi Azərbaycan Ordusuna buraxaraq qaçmağa üstünlük verdi. İşğalçı komandanlıq bunu pilotsuz uçuş aparatlarının zərbələri ilə kompensasiya etməyə çalışdı.
Saat 13:00-da Horadiz istiqamətində uçuşlar keçirməyə cəhd göstərən Ermənistan silahlı qüvvələrinə məxsus taktiki pilotsuz uçuş aparatı məhv edilib.
Təxminən saat 15:00-da Azərbaycan qurtuluş ordusu azərbaycanlıların yaşadığı, iki sahili birləşdirən məşhur Xudafərin körpüsünə, İranla sərhədə çatdı.
Azərbaycan Silahlı Qüvvələri qədim Xudafərin körpüsünün üzərində Azərbaycan bayrağını qaldırdılar. Prezident İlham Əliyev bunu özünün rəsmi tviter səhifəsində bildirib.
Azərbaycan Ordusunun həyata keçirdiyi əməliyyatlar nəticəsində cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində 2 ədəd S-300 ZRK, 3 ədəd BM-21 “Qrad” YARS qurğusu, 2 ədəd “Smerç” yaylım atəşli raket sistemi, beşdən çox tank, bir neçə haubitsa və zenit topları, o cümlədən avtomobil texnikaları və xeyli sayda canlı qüvvəsi məhv edilib. Füzuli ərazisində düşmənin hərbi hissəsi bölmələrimiz tərəfindən ələ keçirilib. Ermənistan ordusunun Ağdərə, Füzuli, Hadrut, Cəbrayıl istiqamətində hücuma keçmək cəhdləri Azərbaycan Ordusunun bölmələri tərəfindən qətiyyətlə dəf edilib və düşmən itki verərək geri çəkilməyə məcbur edilib.
Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev İran və Gürcüstana öz əraziləri vasitəsilə Ermənistana silah tədarükünü qadağan etdiyinə görə təşəkkürünü bildirib .
Saat 15:00-dan sonra məlum oldu ki, Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Azərbaycanın cəbhədən uzaqda yerləşən, dinc əhali yaşayan Bakıdan cəmi 100 km aralı, Xızı bölgəsinə S-300 orta mənzilli bir raket atılıb. Bakı İrəvana məhv edilmiş işğalçıların cənazələrini Tovuz bölgəsində sərhəddən götürməyi təklif etdi. Erməni məhbuslar yaxşı rəftara görə Azərbaycana təşəkkür ediblər.
Azərbaycan Müdafiə Nazirliyi Ermənistan silahlı qüvvələrinin son qüvvə kimi səngərlərə yerləşdirdiyi xüsusi təyinatlıların Azərbaycan əsgərinin həmləsinə tab gətirməyərək geri qaçmasını əks etdirən videogörüntüləri paylaşıb.
Saat 16:00-a yaxın Avropa Birliyi diplomatiyası bir gün əvvəl Gəncədə törədilən terror aktını qınadı, BMT Baş Katibi Antonio Quterreş axşam saatlarında Ermənistanın Azərbaycanın dinc əhalisinə hücumlarını pislədi. ANAMA xəbər verir ki, 22 gün davam edən müharibə zamanı Azərbaycan ərazisinə işğal bölgəsindən və iki ölkənin sərhədindən keçən ərazidən işğalçılar tərəfindən 200-ə yaxın atılan partlamamış mərmi aşkar edilmişdir.
Fövqəladə Hallar Nazirliyi Gəncədə düşmənin raket zərbələri nəticəsində dağılan binada axtarış-xilasetmə işlərinin yekunları barədə məlumat yayıb. Məlumata görə, dağıntılar altından xəsarət almış 53 nəfər və 13 cəsəd çıxarılıb.
Axşam məlum oldu ki, cəbhəyə göndərilən erməni işğalçı qüvvələri sadəcə döyüşməkdən imtina edirlər. Azərbaycan bayrağının Füzulidə qaldırılmasının videosu görüntüsü yayınlandı. Gürcüstanda əsas televiziya qülləsi Azərbaycan bayrağının rənglərinə boyandı. İranda Ermənistanla sərhəddə yerləşən Nurduz sərhəd keçid məntəqəsinin bağlanması ilə bağlı mitinq keçirilib.
Azərbaycanın Müdafiə Nazirliyi Füzuli istiqamətində gedən döyüşlərdə düşmənin döyüş meydanında atıb qaçdığı hərbi texnika və silah-sursatın foto və videogörüntülərini paylaşıb.
Beləliklə, müharibənin iyirmi ikinci günü Azərbaycanın azadlıq ordusu Araz çayı və İran sərhədi boyunca düz bir yola çıxaraq Ermənistan-Azərbaycan sərhədinə çıxdı. İşğalçıların işğal zonasının dərinliklərində əhəmiyyətli hərbi istehkamları olmadığından Zəngilan və Qubadlı bölgələrinin azad edilməsi zaman məsələsinə çevrildi. Əslində ümumilikdə Azərbaycan müharibədə artıq qalib tərəf idi.
Vahidov Qurban. Araşdırmaçı – analitik